Je ziet de vierkante meter moestuin alweer een aantal jaar overal opduiken: houten bakken van ongeveer 1 vierkante meter waar je zelf groenten in kan kweken. Maar heb je er een nodig? En hoe pak je dat dan aan?
Wat is een vierkante meter moestuin?
Een vierkante meter moestuin is een houten bak van, je raadt het al, 1 vierkante meter die is onderverdeeld in 16 vakjes. Omdat de vakjes een vaste maat hebben is er een afgepast aantal plantjes dat, verschillend per groenten soort, in de bak past.
Het concept is bedacht door Mel Bartholomew, en Amerikaan die zich afvroeg waarom de traditionele manier van moestuinieren zo inefficiënt is. Je moet heel veel onkruid wieden, je zaait zaden die je vervolgens voor een groot deel weer weg haalt (uitdunnen) en je bemest het hele stuk land, terwijl er maar op een klein stukje planten groeien. Om nog maar te zwijgen over het enorme overschot aan courgettes, sla en sperziebonen elke zomer. Dat moest beter kunnen. En dus bedacht hij het ‘square foot gardening’ oftewel, de vierkante meter moestuin. Dit betekent overigens niet dat je al je oogst van één vierkante meter haalt, maar wel dat je al je groenten kweekt in verhoogde moestuinbakken die zijn onderverdeeld in handzame vakjes van ongeveer 25×25 cm. Dit kunnen zoveel bakken zijn als je zelf wil!
Als je er het fijne van wil weten, lees dan vooral een van de vele boeken die er inmiddels over zijn geschreven. Niet alleen door Mel Bartholomew, er zijn ook genoeg boeken in het Nederlands, bijvoorbeeld van Jelle van de Makkelijke Moestuin. Je vindt de boeken hier.
Voordelen van de vierkante meter moestuin
Omdat je de houten bak (of bakken) vult met speciale potgrond of moestuingrond, heb je om te beginnen weinig tot geen onkruid. Zeker als je deze grond regelmatig vervangt door verse grond.
Daarnaast zit er in de grondmix al een basisbemesting en hoef je nog maar beperkt bij te mesten.
Ook andere beruchte moestuinkarweitjes zoals spitten, schoffelen en paden vrij houden hoef je weinig tot nooit te doen. Niet alleen efficiënt in tijd, maar ook een stuk beter voor je rug dus.
Dan blijft over het zaaien, verzorgen en oogsten van de planten. Dit zijn meestal de klusjes waar je aan denkt in een romantische dagdroom over een moestuin.
De bak warmt sneller op na de winter en geeft waarschijnlijk wat eerder oogst dan wanneer je in de volle grond zou zaaien.
Je kan de bak ook op een wat ruimer balkon of dakterras kwijt. Zorg dan wel dat de grond niet weg kan stromen, door worteldoek of plastic (met gaatjes voor de afwatering!) te gebruiken.
En tot slot is dit ook voor kinderen een hele laagdrempelige manier om kennis te maken met moestuinieren.
Nadelen van de vierkante meter moestuin
Wat ik persoonlijk een nadeel vind, is dat je wat meer materiaal nodig hebt om te beginnen. Zeker als je een wat grotere moestuin wil van meer dan 1 bak. Je hebt hout, gereedschap, schroeven en ook veel moestuinmix/potgrond nodig. Je kan ook alles kant en klaar kopen. Hoe dan ook, het wordt al snel een beetje een commerciële aangelegenheid, terwijl een moestuin heel simpel kan zijn en niet veel hoeft te kosten. Maar, toegegeven, dit nadeel weegt voor veel mensen waarschijnlijk wel op tegen de tijdswinst en het gemak dat je er voor terug krijgt.
Wat betreft de grond die je nodig hebt, heb ik wel een groot bezwaar. In potgrond en moestuingrond zit in Nederland vaak nog turfvezels en veenmos. Dit wordt op grote schaal afgegraven in veengebieden in onder andere Scandinavië en Rusland. Het afgraven van de veengrond zorgt voor een enorme hoeveelheid CO2 die vrijkomt en het vernielt ook nog hele oude natuurgebieden. En dan is er nog het vervoer van de grond en de plastic zakken waar het in verpakt wordt. Dus heb je een tuin met vruchtbare grond tot je beschikking, dan is het veel duurzamer om hier groenten in te telen. Als je een balkon of dakterras hebt of toch graag voor het gemak van een vierkante meter moestuin wil gaan, kies dan bij voorkeur voor een grondmengsel op basis van kokosvezel of bladaarde.
Hoe werkt de vierkante meter moestuin?
Er zijn eindeloos veel mogelijkheden, maar een paar basisregels maken het tot een succes:
Zorg dat je onbehandeld hout gebruikt voor de bak. Geïmpregneerd of geschilderd hout is minder geschikt omdat hier schadelijke stoffen uit kunnen lekken. Een bak van bijvoorbeeld steigerhout of, nog beter, douglashout, gaat een behoorlijke tijd mee zonder dat je het hout hoeft te behandelen.
Hou rekening met de hoogte van de planten. Aan de kant waar de meeste zon vandaan komt, zet je de lage planten zoals sla en rucola. Verder naar achteren plant je steeds hogere planten zodat ze allemaal genoeg zon krijgen en niet in elkaars schaduw staan. Hoge planten als stokbonen en tomaten zet je achteraan.
Zaai en plant niet teveel in 1 vak. Meestal worden de groenten gesorteerd op het formaat van de volwassen plant om te bepalen hoeveel er in een vakje kunnen groeien. Hiervoor vind je online heel veel voorbeeld plaatjes. Er kunnen bijvoorbeeld makkelijk 16 wortelzaadjes in 1 vak, maar een krop sla heeft veel meer ruimte nodig. Zet er hier maximaal 4 van in 1 vakje. Ook kan je in 1 vakje verschillende gewassen combineren als je dat wil. Bijvoorbeeld twee kroppen sla en een stukje om rucola op te zaaien. Het is maar net hoe ‘wiskundig’ je het aan wil pakken, zelf experimenteren is natuurlijk ook niet verboden.
Als je iets hebt geoogst, komt er ruimte vrij en plant of zaai je hier meteen iets nieuws. Zo genereer je toch veel opbrengst op een klein oppervlak.
Weet je echt niet waar je moet beginnen? Er zijn ook handige (gratis) apps die je helpen bij hoe, wat en wanneer in je mini moestuin.
Dus, wat ga jij aankomend weekend doen? Een mooie moestuinbak (of twee) timmeren? Of toch maar een stukje grasveld omspitten?
Lees ook
- Moestuin tips voor beginners
- Moestuinieren met kinderen
- Composthoop maken
- Red de bij! | 5 tips om de bij te helpen
- Bijen- en vlindertuin: tips om meer bijen en vlinders naar je tuin te lokken
- Kruiden kweken in de (moes)tuin + tips
- Moestuin boeken voor beginners + meer tips!
- Snijbloemen zaaien en kweken in de (moes)tuin
- Regenton kopen, met deze tips kies je de beste
Uitgelichte afbeelding: 123rf.com
what do you think?